Można kliknąć na zdjęcie okładki powyżej aby pobrać książkę i poczytać
Ksiądz Józef Janiszewski urodził się 7 października 1880 roku w Poznaniu. Po ukończeniu edukacji w szkole podstawowej rozpoczął naukę w gimnazjum w Gnieźnie.
Tam działał w tajnych stowarzyszeniach młodzieży polskiej, między innymi w organizacji filomatów i filaretów. W marcu 1902 roku został jednak wydalony ze szkoły, czego powodem było znalezienie u młodego Janiszewskiego egzemplarza „Historii Polski” autorstwa Anatola Lewickiego. Został on przez to postawiony przed sądem, jednak odmówił składania zeznań. 13 czerwca 1903 roku otrzymał tygodniową karę więzienia, po czym został zmuszony do opuszczenia Wielkopolski. Po tych wydarzeniach zamieszkał we Lwowie, gdzie po ukończeniu studiów teologicznych w 1906 roku przyjął święcenia kapłańskie. Do końca I wojny światowej przydzielany był na wikariat do miejscowości znajdujących się dzisiaj poza granicami Polski (Hliboka i Tartaków na Ukrainie oraz Seret w Rumunii). W tym okresie rozwinęła się twórczość literacka ks. Janiszewskiego. Przykładem tego jest wydane w 1909 roku „Co jest Ojczyzna? (Rozmowa matki z dzieckiem)” – dialog rodzica ze swoim potomkiem zapisany w formie rymowanego wiersza. Poza opisaną w nim historią Polski, utwór przepełniony jest przede wszystkim patriotyzmem łącząc tym samym miłość do Ojczyzny z wiarą w Boga. Jest to doskonały przykład jaki wpływ na młodego księdza miała twórczość wielkopolskiego pozytywizmu. W 1918 roku, po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, ks. Janiszewski wrócił do Wielkopolski, gdzie kontynuował swoją działalność publicystyczną – objął m. in. funkcję sekretarza generalnego czasopisma „Wyzwolenie”, zaś w 1920 roku został redaktorem naczelnym miesięcznika „Świt”. Po roku zrezygnował z funkcji i skupił się na działalności duszpasterskiej, przez co w 1923 roku trafił na wikariat do Grębanina. Dzięki jego staraniom została wybudowana nowa plebania, a starą przekształcono w dom katolicki. Również z jego inicjatywy wykopano koło kościoła staw z pozostawioną na środku wyspą, na której stanął pomnik upamiętniający 85 poległych bohaterów z Grębanina i okolicznych wsi. Na terenie przykościelnym postawił nowe ogrodzenie oraz powiększył cmentarz (wówczas znajdujący się przy świątyni).
W trakcie swojej posługi w Grębaninie ks. Janiszewski napisał takie dzieła jak „Dawne zwyczaje polskie”(1926 r.) czy „Powiat Kępiński” (1928 r.). W tym drugim zawarty został opis miejscowości wraz z mapką ówczesnego powiatu kępińskiego, co stanowi dzisiaj doskonałe źródło historyczne dotyczące regionu. W tym czasie tworzył również „Wieczory pod lipą” – bezpłatny dodatek do „Nowego przyjaciela ludu”.
Tam zamieszczał swoje artykuły, wiersze oraz pieśni. Wiele publikacji dotyczyło promowania abstynencji oraz walki z pijaństwem (na rzecz abstynencji narodu działał już
na początku swojej posługi, będąc w Związku Księży Abstynentów). Ważnym dla Grębanina był również inny dodatek do „Nowego przyjaciela ludu”, a mianowicie „ Krótka wiadomość o kościele i cudownej figurze Matki Boskiej w Grębaninie wydany w 1924 roku w jednym z numerów. Opisana tam została historia miejscowości, tutejszego kościoła oraz geneza samego kultu maryjnego w Grębaninie.
Ks. Janiszewski ukazał jak ważna jest dla mieszkańców wsi i regionu figura Matki Boskiej uznawana za cudowną, czego dowodem są m. in. liczne wota składane w podziękowaniu za doznane przez wiernych łaski. Dodatkowo na końcu dodatku zostały zawarte 4 pieśni na cześć Matki Boskiej Grębanińskiej.
Po kilkuletnich staraniach księdza, 1 lutego 1929 roku w Grębaninie powstała nowa parafia. W tym samym roku ks. Janiszewski przeniósł się jednak do archidiecezji gnieźnieńskiej -został proboszczem, najpierw w Nowej Wsi Wielkiej (1929 r.), a potem w Kierzkowie (1932 r.).
Na emeryturę przeszedł w 1934 roku. Do momentu wybuchu II wojny światowej mieszkał w Potulicach. 28 maja 1940 roku został aresztowany przez Niemców i zesłany do obozu koncentracyjnego w Dachau, a potem przetransportowany do obozu Gusen. Tam zmuszany był do niewolniczej pracy w kamieniołomie. Zmarł 27 sierpnia 1940 roku. Dokładna przyczyna śmierci księdza nie jest znana, jednak możemy wnioskować, że przyczyniły się do tego nieludzkie warunki panujące w obozie oraz brutalność i bezwzględność kapo co opisywali później ocalali więźniowie obozu Gusen. Za swoje zasługi i wkład w dziedzinie społecznej i oświatowej został odznaczony Krzyżem Oficerskim Polonia Restitua.
Opracowanie: Kacper Berski
W ZWIĄZKU Z PLANOWANYM TWORZENIEM MUZEUM PARAFII, MIEJSCA ORAZ REDAGOWANIEM KSIĄŻKI NA STULECIE PARAFII, PROSZĘ O POMOC
W ZBIERANIU PAMIĄTEK, ŚWIADECTW ITP.
POSZUKIWANE SĄ MATERIAŁY, ŚWIADECTWA NT. ODPUSTÓW
I PIELGRZYMEK DO GRĘBANINA.
Świątynia powstała jako kaplica w 1615 roku (obecnie jest to prezbiterium). W 1712 roku została rozbudowana o nawę, dzięki staraniom Antoniego Stoińskiego. W 1850 roku została dobudowana wieża. W 1873 roku została wyremontowana dzięki funduszom Marianny Kręskiej. Ponownie została odremontowana w latach 1960 – 65 i 1973 (wymieniono wówczas podłogi) oraz w 1995 roku.
Architektura i wnętrze
Budowla jest drewniana, jednonawowa, orientowana), posiada konstrukcję zrębową. Jej prezbiterium jest mniejsze w stosunku do nawy, zamknięte jest trójbocznie, z boku jest umieszczona zakrystia. Wysoka kwadratowa wieża konstrukcji słupowej znajduje się od frontu. Zwieńcza ją dach namiotowy i blaszana wieżyczka z latarnią i krzyżem. Dzwony pochodzą z lat 1687 i 1927 r. Świątynię nakrywa dach dwukalenicowy, pokryty gontem, na dachu jest umieszczona sześciokątna wieżyczka na sygnaturkę. Wnętrze nakryte jest stropem w formie pozornego sklepienia kolebkowego, przechodzącego w nawie po bokach w odcinki płaskie podparte słupami. Chór muzyczny jest podparty czterema profilowanymi słupami, charakteryzuje się parapetem o prostej linii, znajduje się na nim klasycystyczny prospekt organowy. Podłoga została wykonana z desek. Belka tęczowa jest ozdobnie rzeźbiona, umieszczony jest na niej barokowy krucyfiks z 2 połowy XVII wieku. Ołtarz główny w stylu późnorenesansowym pochodzi z 1629 roku i jest ozdobiony późnogotycką rzeźbą z około 1500 roku Matki Bożej z Dzieciątkiem czczoną jako cudowna. Kościół posiada cztery ołtarze boczne: dwa w stylu wczesnobarokowym z połowy XVII wieku i dwa barokowe z połowy XVIII wieku. Ambona w stylu późnorenesansowym powstała w 1 połowie XVII wieku, jest polichromowana, przedstawione są niej postacie ewangelistów i chrzest Chrystusa. Późnogotyckie rzeźby powstały w XVI wieku.
